กาลามสูตร ธรรมะเตือนสติคนไทย

(อ้างอิงจากท่านพุทธทาส http://www.buddhadasa.in.th/site/articles/politic/3.php)

ใน ธรรมะกับการเมือง พุทธทาสภิกขุ หยิบยก “กาลามสูตร” มาอธิบายเสริมประเด็นเรื่องนี้อย่างน่าสนใจ โดยแยกแยะให้คำนิยามองค์ประกอบแต่ละข้อของหลักการตามกาลามสูตรทั้งสิบประการ ที่พระพุทธเจ้าตรัสไว้ ดังนี้

หมวดที่หนึ่ง เป็นหมวดว่าด้วย “ความรู้ ความคิด ความเห็นเก่าๆ” หรือที่นำเสนอตามๆ กันมา ได้แก่
ข้อที่ 1 อย่าเชื่อเพราะฟังตามๆ กันมา
ข้อที่ 2 อย่าเชื่อเพราะปฏิบัติตามๆ กันมา
ข้อที่ 3 อย่าเชื่อเพราะกำลังเล่าลือกระฉ่อน
ข้อที่ 4 อย่าเชื่อเพราะการอ้างตำรา
หมวดที่สอง เป็นหมวดว่าด้วย “ความรู้สึกนึกคิด ปัจจุบันของตน” ได้แก่
ข้อที่ 5 อย่าเชื่อเพราะเหตุแห่งตรรก (วิธีของตรรกวิทยา)
ข้อที่ 6 อย่าเชื่อเพราะเหตุแห่งนัยะ (การอนุมานตามวิธีของปรัชญา)
ข้อที่ 7 อย่าเชื่อเพราะการตรึกตามอาการ (สามัญสำนึก หรือ common sense)
ข้อที่ 8 อย่าเชื่อเพราะเข้ากันได้กับทิฏฐิหรือความเห็นของเรา
ส่วนหมวดที่สาม เป็นหมวดว่าด้วย “บุคคลที่มาเกี่ยว ข้องด้วย” ได้แก่
ข้อที่ 9 อย่าเชื่อเพราะผู้พูดเป็นคนน่าเชื่อ
ข้อที่ 10 อย่าเชื่อเพราะผู้พูดเป็นครูของเรา

และที่ท่านพุทธทาสอ้างถึงกาลามสูตร 10 ข้อนี้ ท่านให้เหตุผลประกอบว่า
“เพื่อประโยชน์แก่การวินิจฉัยการเมือง....อย่าหลับหูหลับตาไป ตะครุบเอาลัทธิการเมืองนั่นนี่ แบบนั้น แบบนี้ มาอย่างน่าสังเวช ลองใช้กาลามสูตรดูบ้าง”

กาลามสูตรเป็นหลักวินิจฉัยเพื่อเตือนให้เห็นอาการของการเชื่ออย่างรวบรัด หรือสรุปโดยปราศจากวิจารญาณ ขาดการศึกษา ทำความเข้าใจ ทดลองให้ประจักษ์ และวินิจฉัยประโยชน์ด้วยตนเองให้ถ่องแท้เสียก่อน

*******************************************

มีสติกันเยอะๆนะคะคนไทย...